Τὰ φυσικὰ στοιχεῖα τῆς ὕλης εἶναι 90, κι ἀπ̉ αὐτὰ τὰ 71 εἶναι μέταλλα. ἀπὸ τὰ 71 μέταλλα οἱ ἀρχαῖοι γνώριζαν τὰ 10. γνώριζαν δὲ καὶ 3 κράματα. τὰ 7 μέταλλα καὶ τὰ 3 κράματα ἦταν γνωστὰ ἀπὸ τὰ προϊστορικὰ χρόνια, καὶ τ̉ ἄλλα 3 μέταλλα οἱ ἀρχαῖοι τὰ γνώρισαν κατὰ τὰ ἱστορικὰ χρόνια τὰ πρὸ Χριστοῦ. οἱ ἀρχαιότερες πηγές, στὶς ὁποῖες μαρτυροῦνται τὰ 7 μέταλλα καὶ τὰ 3 κράματα τῆς προϊστορικῆς ἐποχῆς, εἶναι τρεῖς˙ ὁ μωσαϊκὸς Νόμος (1450 π. Χ.), οἱ ἀχαιικὲς πινακίδες μὲ τὰ συλλαβογραφικὰ κείμενα (1400 - 1200 π. Χ.), καὶ τὰ Ἔπη τοῦ Ὁμήρου Ἰλιὰς καὶ Ὀδύσσεια (1050 - 800 π.Χ.).
Τὰ 7 προϊστορικῶς γνωστὰ μέταλλα μὲ τὴν πιθανώτερη χρονικὴ σειρὰ τῆς ἀνακαλύψεώς των εἶναι χρυσός, ἄργυρος, χαλκός, μόλιβδος, κασσίτερος, κύανος ἢ ψευδάργυρος, καὶ σίδηρος. καὶ τὰ 3 κράματα εἶναι ὁ ἤλεκτρος, κρᾶμα χρυσοῦ καὶ ἀργύρου, ὁ χαλκολίβανος ἢ κρατέρωμα, μπροῦντζος ἀνελαστικὸς λαμπρὸς καὶ κουδουνιστὸς ἀπὸ χαλκὸ καὶ κασσίτερο, κι ὁ ὀρείχαλκος, μπροῦντζος ἐλαστικὸς ἀλαμπὴς καὶ μὴ κουδουνιστὸς ἀπὸ χαλκὸ καὶ ψευδάργυρο. αὐτὰ εἶναι γνωστὰ στὶς τρεῖς προειρημένες πηγὲς μὲ τὶς ἑξῆς ἐξαιρέσεις. ὁ κασσίτερος ὁ σίδηρος καὶ τὰ 3 κράματα δὲν ἀνευρίσκονται στὶς ἀχαιικὲς πινακίδες˙ ὁ ὀρείχαλκος δὲν ἀνευρίσκεται στὸν Ὅμηρο˙ ὁ ψευδάργυρος, ὁ ἤλεκτρος, κι ὁ ὀρείχαλκος δὲν ἀνευρίσκονται στὸ μωσαϊκὸ Νόμο, ἀλλ̉ ἀναφέρονται ἀπὸ τοὺς προφῆτες Ἰεζεκιὴλ καὶ Δανιήλ.
Κατὰ τὰ ἱστορικὰ χρόνια τὸ στίμμι ἢ ἀντιμόνιον ἀναφέρεται τὸν Ζ’ π. Χ. αἰῶνα ἀπὸ τοὺς προφῆτες Ἰερεμία καὶ Ἰεζεκιὴλ καὶ τὸν Ε’ π. Χ. αἰῶνα ἀπὸ τὸν Ἕλληνα ποιητὴ Ἴωνα˙ ὁ ὑδράργυρος, ποὺ ἀνακαλύφτηκε τὸ 404 π. Χ. στὴ Μ. Ἀσία ἀπὸ Ἕλληνες, ἀναφέρεται πρώτη φορὰ ἀπὸ τὸ Θεόφραστο γύρω στὸ 300 π. Χ.˙ κι ὁ ἀνίωτος σίδηρος (=ἀνοξείδωτος σίδηρος = νίκελ) ἀναφέρεται τὸν Δ’ π. Χ. αἰῶνα ἀπὸ τὸν Ἀριστοτέλη καὶ ἀνασκαφικῶς ἀνευρέθηκε σὲ μακεδονικὰ νομίσματα τοῦ Ἰνδοβακτριανοῦ κράτους κομμένα κατὰ τὸν Γ’ π. Χ. αἰῶνα. ἱστορικῶς κι ἀρχαιολογικῶς μέταλλο λέμε καὶ τὸ μεταλλοειδὲς ἀντιμόνιο.
Ἑνδέκατο μέταλλο ἀνακαλύφτηκε τὸ βισμούθιο τὸ 1529.
(Τὰ παραπάνω στοιχεῖα λαμβάνονται ἀπὸ τὸ ἔργο μου ‘’Ὀρυκτὰ τῆς Βίβλου’’, Θεσσαλονίκη 2002).
Μελέτες 8 (2010)
