Ευρετήριο Άρθρου

 
14. Ο ΔΙΑΤΡΕΦΟΜΕΝΟΣ
 
       Ἤμουν δεκαεννιάχρονο παιδί, δευτεροετὴς τῆς φιλολογίας. εἶχα φίλους καὶ συμπατριῶτες φοιτητὰς τῆς θεολογίας. τὶς Κυριακὲς συζητούσαμε διάφορα. λέγαμε τί ἀκοῦμε ἀπὸ τοὺς καθηγητάς μας. νιώθαμε εὐτυχεῖς ποὺ τοὺς ἀκούγαμε. τοὺς εἶπα γιὰ ἕναν ποὺ μᾶς δίδασκε ἀρχαῖα ἑλληνικὰ κείμενα καὶ μᾶς μυοῦσε στὴν κριτικὴ κειμένου. μοῦ εἶπαν κι ἐκεῖνοι γιὰ ἕναν καθηγητή τους τῆς Κ. Διαθήκης ΄΄ἄσσο΄΄ καὶ ΄΄φαινόμενο΄΄. συμφωνήσαμε νἀρθοῦν ἐκεῖνοι ν̉ ἀκούσουν μιὰ ὥρα τὸν καθηγητή μου, ἔπειτα νὰ πάω κι ἐγὼ ν̉ ἀκούσω τὸν δικό τους πάλι μιὰ ὥρα˙ κι ἔπειτα, τὴν ἄλλη Κυριακή, νὰ συναντηθοῦμε πάλι καὶ νὰ συζητήσουμε γιὰ τοὺς καθηγητάς μας, ὅπως συζητούσαμε κι ἐκείνη τὴν ὥρα. ὑπῆρχαν φοιτηταὶ μερακλῆδες τότε, πρὶν ἀπὸ μισὸ αἰῶνα˙ ὁ συνδικαλισμὸς ἡ πολιτικοποίησι καὶ τὰ ἄλλα πάρεργα τῶν φοιτητῶν, ποὺ παρεμποδίζουν τὴν ἐπιστημονική τους κατάρτισι, δὲν ὑπῆρχαν τότε. τώρα ὑπάρχει ἡ νοοτροπία ὅτι τὸ ἔμβρυο, ἀντὶ νὰ τρέφεται καὶ ν̉ ἀναπτύσσεται, εἶναι καλλίτερα νὰ παίζῃ τάβλι ἢ νὰ βουρτσίζῃ τὰ παπούτσια τῶν πολιτικάντηδων, διότι δὲν εἶναι ἀπαραίτητο ν̉ ἀναπτυχθῇ.
       Ὁ δικός μου καθηγητὴς ἦταν δυνατὸς ἐπιστήμων καὶ μεθοδικὸς δάσκαλος, ἀλλὰ δὲν ἦταν καθόλου εὐφραδής. ὅταν μοῦ τὸν κριτικάρησαν δυσμενῶς γι̉ αὐτό, προσπάθησα νὰ τὸν ὑπερασπιστῶ, λέγοντας ὅτι αὐτὸ κι αὐτὸ εἶναι ἐπιστήμη, αὐτὸ κι αὐτὸ εἶναι τέχνη δασκάλου, μὲ τὴν ὁποία μπορεῖ νὰ εἰσαγάγῃ τοὺς μαθητάς του στὴν ἐπιστήμη, ὅτι τὰ δυὸ αὐτὰ ἐνδέχεται νὰ μὴ συνυπάρχουν, κι ὅτι τρίτο καὶ τελείως ἄλλο εἶναι ἡ εὐφράδεια, ἡ ὁποία ἄριστο μὲν εἶναι νὰ συνυπάρχῃ μὲ τ̉ ἄλλα δύο, ἀλλὰ μπορεῖ καὶ νὰ μὴ συνυπάρχῃ καὶ μὲ τὰ δύο ἢ ἔστω μὲ τὸ ἕνα ἀπ̉ αὐτά. δὲν φαινόταν νὰ τοὺς πείθω, ἢ μᾶλλον δὲν φαίνονταν ἐκεῖνοι νὰ μὲ καταλαβαίνουν. ἔπειτα ἦρθε ἡ σειρά μου νὰ σχολιάσω τὸν δικό τους.
       Τοὺς εἶπα ἤδη στὸ προοίμιο˙ ΄΄Ὁ καθηγητής σας, παρ̉ ὅλο ποὺ εἶναι εὐφραδὴς καὶ μεταδοτικός, δὲν εἶναι καθόλου ἐπιστήμων΄΄. ἀντέδρασαν ἔντονα. τοὺς λέω˙ ΄΄Περιμένετε˙ πρῶτον˙ ὁ καθηγητής σας ἑρμήνευσε ἕνα κομμάτι ἀπὸ τὰ Εὐαγγέλια, ποὺ δὲν χρειάζεται νὰ ἔχῃς εἰδικὲς γνώσεις, γιὰ νὰ τὸ καταλάβῃς. καὶ δὲν εἶπε τίποτε, ποὺ δὲν θὰ τὸ ξέρατε ἢ δὲν θὰ μπορούσατε νὰ τὸ καταλάβετε καὶ μόνοι σας, χωρὶς αὐτόν. μπορεῖτε νὰ μοῦ πῆτε τί δὲν θὰ ξέρατε καὶ τί δὲν θὰ καταλαβαίνατε μόνοι σας χωρὶς τὸ μάθημά του; (τότε γενικῶς οἱ ἀπόφοιτοι τοῦ ἑξαταξίου γυμνασίου, καὶ πιὸ πολὺ οἱ δευτεροετεῖς φοιτηταί, ἀκόμη κι ὅσοι σπούδαζαν θετικὲς ἐπιστῆμες, ἤξεραν πολὺ καλὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά, πολὺ περισσότερα ἀπὸ ἕναν σημερινὸ πτυχιοῦχο φιλόλογο. διότι ὁ τότε ἀπόφοιτος γυμνασίου στὰ ἓξ χρόνια τοῦ σχολείου ἐκείνου εἶχε ἀκροαστῆ 1600 ὧρες ἀρχαῖα ἑλληνικά˙ ἐνῷ τώρα ὁ πτυχιοῦχος φιλόλογος στὰ δέκα χρόνια γυμνασίου λυκείου καὶ πανεπιστημίου ἀκροάζεται συνολικῶς 1200 ὧρες˙ καὶ οἱ ὧρες τῶν τριῶν χρόνων τοῦ γυμνασίου τώρα δὲν εἶναι ἀκριβῶς ἑρμηνεία ἀρχαίων ἑλληνικῶν κειμένων. τὸ μάθημα αὐτὸ εἶναι μάθημα ἐθισμοῦ, ὅπως ὅλα τὰ γλωσσικά.) μπορεῖτε νὰ μοῦ πῆτε τί ἀπ̉ ὅλα ὅσα εἶπε ὁ καθηγητής σας εἶναι ἐπιστημονικὸ καὶ ἐπιστήμη;΄΄. πῆγαν κάτι νὰ ποῦν ψάχνοντας νοερῶς νὰ ποῦν τί τὸ καινούργιο καὶ τὸ ἐπιστημονικὸ ἔμαθαν σ̉ ἐκεῖνο τὸ μάθημα, ἀλλὰ δὲν μποροῦσαν νὰ ἐντοπίσουν τίποτε ἀπολύτως. καὶ συνέχισα. ΄΄Καὶ δεύτερον˙ τὸ μόνο καινούργιο ποὺ ἀκούσατε εἶναι ὅτι ὁ καθηγητής σας, ἐκτὸς τοῦ ὅτι μιλοῦσε συνεχῶς σὰν ἐχθρὸς τοῦ κειμένου ποὺ ΄΄ἑρμήνευε΄΄ καὶ ὅλης τῆς Βίβλου, λὲς καὶ τὸν εἶχαν μαχαιρώσει ὁ Χριστὸς ἢ ὁ συντάκτης τοῦ κειμένου, ἐπὶ πλέον ἔκανε καὶ πολλὰ χοντρὰ λάθη ὄχι μόνο στὴν περιοχὴ ποὺ ΄΄ἑρμήνευε΄΄ ἀλλὰ καὶ σ̉ ἄλλα σημεῖα τῆς Βίβλου, καθὼς πηδοῦσε συνεχῶς καὶ ἀναιτιολόγητα σὲ διάφορα σημεῖα της καὶ φύτρωνε κι ἐκεῖ ποὺ δὲν τὸν ἔσπερναν. δὲν κατακρίνω τὸ ὅτι ἀναφερόταν σὲ ἄλλα σημεῖα τῆς Βίβλου, ἀλλὰ τὸ ὅτι ἐπιπηδοῦσε στὰ σημεῖα ἐκεῖνα, μόνο γιὰ νὰ σᾶς κάνῃ τὸν ἔξυπνο, εἰρωνευόμενος τὴ Βίβλο, καὶ πετοῦσε συνεχῶς ἀρλοῦμπες΄΄. διαμαρτυρήθηκαν πάλι ἔντονα. ἐγὼ ὅμως συνέχισα.
       1. ΄΄Εἰρωνεύτηκε τὸ Μάρκο ἐπειδὴ ἱστόρησε ὅτι οἱ μεταφορεῖς τοῦ παραλυτικοῦ, γιὰ νὰ τὸν κατεβάσουν μπροστὰ στὸ Χριστό, ἀπεστέγασαν τὴν στέγην (Μρ 2, 4) τοῦ σπιτιοῦ ὅπου δίδασκε. καὶ ἀφοῦ γέλασε τὸ χαρακτηριστικό του εἰρωνικὸ καὶ κουτσομπόλικο ναζιάρικο γελάκι, ποὺ μᾶς τὄδειξε φιλάρεσκα πάνω ἀπὸ δέκα φορὲς σὲ τρία τέταρτα, εἶπε˙ ΄΄Καλά, τὴ στέγη τὴν ἄνοιξαν˙ καὶ τὸ ταβάνι; τί γίνεται μὲ τὸ ταβάνι; ὁ εὐαγγελιστὴς τὸ ξέχασε΄΄. καὶ κούνησε εἰρωνικὰ κι ἀποδοκιμαστικὰ καὶ τάχαμου συγκαταβατικὰ τὸ χέρι του, ὅπως ὅταν λέμε˙ ΄΄Δὲ βαριέσαι! θέλεις τώρα καὶ παπᾶ μὲ γένεια;΄΄. κι ἀφοῦ τὸ παραδέχτηκαν καὶ οἱ τρεῖς συζητηταί μου, ὅτι πράγματι ἔτσι εἶπε κι ἔκανε ὁ καθηγητής των, λέω στὸν ἕνα˙ ΄΄Δὲν μοῦ λές, ἐσὺ ποὺ εἶσαι χωριάτης, σὰν ἐμένα, τὸ σπίτι σου στὸ χωριὸ ἔχει παντοῦ ταβάνι; ἢ ἔχει κάπου μόνο στέγη;΄΄. ΄΄Ναί΄΄, μοῦ λέει, ΄΄ἔχει ταβάνι μόνο στὰ ὑπνοδωμάτια˙ στὸ χαγιάτι (= σαλόνι), στὸ κελλάρι, καὶ στὴν κουζίνα δὲν ἔχει ταβάνι˙ βλέπουμε κατ̉ εὐθεῖαν τὴ στέγη΄΄. ΄΄Καὶ εἶναι κι ἄλλα σπίτια ἔτσι στὸ χωριό σου, ἢ μόνο τὸ δικό σου;΄΄. ΄΄Ὅλα ἔτσι εἶναι, χωρὶς ταβάνι στὸ μισὸ ἐμβαδόν τους΄΄. ΄΄Καὶ τὸ δικό μου σπίτι στὸ χωριὸ ἔτσι εἶναι΄΄, συνεχίζω, ΄΄καὶ ὅλα τὰ σπίτια τοῦ χωριοῦ μου ἔτσι εἶναι. δὲν εἶναι σὰν τὰ σπίτια τοῦ Πειραιῶς, ποὺ ἔχουν ταβάνι ὅλα καὶ ὁλόκληρα, καὶ μάλιστα ταβάνι τσιμεντένιο, ταράτσα. τὰ δικά σας σπίτια πῶς εἶναι;΄΄, ῥώτησα τοὺς ἄλλους δυό, ποὺ ἦταν κι ἐκεῖνοι χωριάτες˙ ὅλοι χωριάτες ἤμασταν. ΄΄Καὶ τὰ δικά μας ἔτσι εἶναι΄΄, μοῦ ἀπάντησαν, ΄΄ὅλα τὰ σπίτια τῶν χωριῶν μας ἔτσι εἶναι΄΄. ΄΄Ἔ τότε΄΄, λέω, ΄΄τί σᾶς τσαμπουνάει αὐτὸς ὁ πρωτευουσιάνος τόσο ἐπίμονα καὶ σᾶς εἰρωνεύεται τὸν εὐαγγελιστὴ γιὰ κάτι ποὺ αὐτὸς δὲν ξέρει, καὶ σᾶς κάνει ἔτσι τὸν ἔξυπνο, καὶ σεῖς τὸν θαυμάζετε;΄΄.
       2. ΄΄Χωρὶς νὰ εἶναι ἀνάγκη, πήδηξε γιὰ μιὰ στιγμὴ μὲ κάποια ἀνόητη ἀφορμή, ποὺ μόνος του δημιούργησε, καὶ σ̉ ἄλλο Εὐαγγέλιο, σὲ ἄσχετο χωρίο, καὶ εἰρωνεύτηκε τὸν ἴδιο τὸν Κύριο, λὲς κι ἐκεῖνος τοῦ ἔσφαξε τὸν πατέρα του, ἐπειδὴ σὲ μιὰ παραβολὴ λέει γιὰ τρία σάτα ἀλεύρου, ποὺ ζύμωσε μιὰ γυναίκα (Μθ 13, 33), λέγοντας˙ ΄΄Τρία σάτα ἀλεύρου! ξέρετε πόσο εἶναι; 40 κιλά! τόσο ἀλεύρι ζυμώνει ποτὲ κανείς;΄΄ κι ἔκανε μορφασμὸ εἰρωνείας συμπεθέρας εἰς βάρος τοῦ Κυρίου καὶ τοῦ εὐαγγελιστοῦ. ἦταν φανερὸ ὅτι μνημόνευσε τὸ χωρίο, μόνο γιὰ νὰ τὸ εἰρωνευτῇ˙ καὶ ἦταν ὁλοφάνερο ὅτι τὸ ὅλο σχῆμα του ἦταν πολυμεταχειρισμένο κλισὲ φιγούρας. πές μου ἐσύ΄΄, ἀπευθύνθηκα στὸν ἕνα, ΄΄ποὺ εἶσαι χωριάτης, πόσα κιλὰ ἀλεύρι ζυμώνει ἡ μάννα σου κάθε ἑβδομάδα ποὺ ζυμώνει; ζυμώνει 200 γραμμάρια ἀλεύρι, ποὺ ψωνίζει ἀπὸ τὸ παντοπωλεῖο, ὅπως κάνει ἡ μαμὰ αὐτουνοῦ τοῦ πρωτευουσιάνου, γιὰ νὰ κάνῃ μιὰ λειτουργιὰ γιὰ τὸν παπᾶ τῆς ἐνορίας της, ἢ βγάζει ἀπὸ τὸ ξυλοβάρελο τοῦ κελλαριοῦ σας τρεῖς τενεκέδες πατημένους ἀλεύρι, ἀκριβῶς 40 κιλά, καὶ κάνει 15 τρίκιλα καρβέλια γιὰ μιὰ ἑβδομάδα;΄΄. ΄΄Ναί΄΄, μοῦ λέει, ΄΄τόσο ζυμώνει ἡ μάννα μου΄΄. ΄΄Καὶ οἱ δικές σας μάννες;΄΄, λέω στοὺς ἄλλους δυὸ χωριάτες, ΄΄πόσο ζυμώνουν;΄΄. ΄΄Τόσο΄΄, μοῦ λέν. ΄΄Ἔ τότε πῶς ἀνέχεστε αὐτὸν τὸ μῖμο νὰ λέῃ αὐτὰ ποὺ φλυαρεῖ; εἶναι ἐπιστήμη αὐτό; γιατί ἀποφαίνεται γιὰ πράγματα ποὺ δὲν ξέρει;΄΄.
       3. ΄΄Πῶς πετάχτηκε ἔπειτα ἀλλοῦ μὲ φαρμακερὴ κακεντρέχεια καὶ εἰρωνεύτηκε τὸν Κύριο ἢ τὸν εὐαγγελιστή, ἐπειδὴ εἶπε ὅτι ὁ Κύριος νήστευσε 40 μέρες ἄσιτος (Μθ 4, 2) καὶ εἰρωνεύτηκε καὶ τὸ Μωϋσῆ (Ἔξ 34, 28) καὶ τὸν Ἠλία (Γ΄ Βα 19, 8) γιὰ τὸ ἴδιο πρᾶγμα; νήστευσε κι αὐτὸς 40 μέρες, γιὰ νὰ ξέρῃ ἂν αὐτὸ γίνεται ἢ ὄχι; μπορεῖ ὁ ἐγωκεντρικὸς αὐτὸς νὰ παραδεχτῇ κάποιον ἀνώτερο ἀπὸ τὸν ἑαυτό του ἢ τὸν ἑαυτό του κατώτερον ἀπὸ κάποιον;΄΄. καὶ στὴ συνέχεια τοὺς ἀνέφερα γιὰ τὸ Νεοϋορκέζο ἐργάτη ποὺ γύρω στὸ 1900 ἔμεινε 40 μέρες ἄσιτος ὑπὸ παρακολούθησι, χωρὶς νὰ πάθῃ τίποτε, γιὰ ν̉ ἀποδείξῃ ὅτι αὐτὸ ποὺ λέγεται στὰ Εὐαγγέλια γιὰ τὸν Κύριο εἶναι πραγματοποιήσιμο.
       4. ΄΄Γιατί εἰρωνεύτηκε τὴ στάσι τοῦ ἡλίου μὲ ἐντολὴ τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυή (Ἰη 10, 12 - 14), μιὰ ἀναφορά του ποὺ ἦταν τελείως ξεκάρφωτη στὸ μάθημά του, καὶ τὴν ἔκανε, μόνο γιὰ νὰ εἰρωνευτῇ γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ τὴ Βίβλο, κάνοντας τὸν ἔξυπνο σὲ σᾶς; εἶναι ὁλοφάνερο ὅτι ἔχει στὸ νοῦ του μιὰ λίστα μὲ βιβλικὰ χωρία ποὺ νομίζει ὅτι μπορεῖ νὰ εἰρωνευτῇ, γιὰ νὰ σᾶς πουλήσῃ φτηνιάρικη μαγκιά. εἶναι ἐπιστήμη αὐτό; πῆτε μου ἐσεῖς˙ ἂν πιστεύουμε ὅτι ὁ θεὸς δημιούργησε τὸ σύμπαν, τί τὸ ἀπίθανο στὸ ὅτι μπορεῖ νὰ κάνῃ κι ἕνα σημεῖο τόσο μόνο; ξέρετε ὅτι ἡ ἴδια στάσι τοῦ ἡλίου, ποὺ ἀσφαλῶς τὴν ἡμέρα ἐκείνη ἔγινε ἀντιληπτὴ σ̉ ὅλο τὸ ἴδιο ἡμισφαίριο τῆς γῆς ἢ καὶ σ̉ ὅλη τὴ γῆ, μνημονεύεται καὶ στὴν Ἰφιγένεια ἐν Ταύροις (στίχ. 616 - 7) τοῦ Εὐριπίδου; καὶ κατεβαίνει ἡ πληροφορία αὐτὴ στὴν ἑλληνικὴ μνήμη ἀπὸ τὰ προϊστορικὰ γιὰ τοὺς Ἕλληνες χρόνια μέχρι τὸν Εὐριπίδη. τὸ ξέρει αὐτὸ ὁ δικός σας ΄΄καθηγητὴς΄΄ ποὺ σᾶς παριστάνει τὸν ἐπιστήμονα;΄΄.
       5. ΄΄Γιατί πήδησε ἐντελῶς ἀναιτιολόγητα στὴν ἱστορία τοῦ Ἰωνᾶ καὶ εἰρωνεύτηκε τὸ ὅτι τὸν κατάπιε τὸ κῆτος (Ἰν 2, 1 - 2) καὶ τὸν κράτησε ζωντανὸ τρεῖς μέρες στὴν κοιλιά του, ἀποφαινόμενος εἰρωνικὰ ὅτι ΄΄Μόνο φάλαινα θὰ μποροῦσε νὰ καταπιῇ ἄνθρωπο ὁλόκληρο κι ἀμάσητο, καὶ φάλαινες στὴ Μεσόγειο δὲν ὑπάρχουν΄΄; πῶς ξέρει ὁ προχειρολόγος αὐτὸς ὅτι κι ἐκεῖνα τὰ χρόνια, πρὶν ἀπὸ 30 αἰῶνες, δὲν ὑπῆρχαν στὴ Μεσόγειο φάλαινες; πῶς ἀνέχεστε νὰ σᾶς ἀμολάῃ τέτοιες ἠχηρὲς τσαρλατανιές;΄΄.
       ΄΄Καὶ γιατί σᾶς τἄλεγε ὅλ̉ αὐτά; τί σχέσι εἶχαν αὐτὰ μὲ τὸ μάθημά του; ἐπιστήμη κάνει; δὲν καταλαβαίνετε ὅτι αὐτὰ φωνάζουν ὅτι ἕνα μόνο σκοπὸ ἔχει αὐτὸς ὁ ταλαίπωρος, πῶς νὰ κλονίσῃ τὴν πίστι σας στὴν Κ. Διαθήκη, ποὺ τὴ διδάσκει μόνο γιὰ νὰ τὴ διαβάλῃ; δὲν βλέπετε πόσο τὸν ἐνοχλεῖ ὁ Χριστὸς ἡ θεότητά του κι ἡ ἀνάστασί του; ξέρει ὅτι πολλοὶ ἀπὸ σᾶς διαλέξατε τὴν ἐπιστήμη, ποὺ διαλέξατε, ἀπὸ πίστι. αὐτὸ τὸν τρελλαίνει, καὶ θέλει νὰ σᾶς πείσῃ μὲ τὶς μαγκιές του νὰ κόψετε καὶ σεῖς τὴν οὐρά σας. νιώθει ἄβολα χωρὶς ὁμοιοπαθεῖς. προσπαθεῖ νὰ πείσῃ τὸν ἑαυτό του ὅτι δὲν εἶναι μόνος στὴν καταπακτὴ τῆς ἐπιλογῆς του. σᾶς θέλει στὴ δύσκολη θέσι του. τὸ χρειάζεται αὐτὸ ὅσο τίποτε ἄλλο. ἀγαπάει αὐτὸς ὁ ΄΄καθηγητής΄΄ σας τὸ κείμενο, ποὺ διδάσκει, ὅπως ἀγαπάει ὁ δικός μου ὁ ἄπιστος καὶ κοσμικὸς τὸ κείμενο ποὺ διδάσκει; τοὺς ἀκούσατε καὶ τοὺς δυό. εἴδατε μὲ τί ἀγάπη στὸ κείμενο, ποὺ διδάσκει, δίδασκε ὁ δικός μου. εἴδατε ὅτι δὲν εἶχε ἀντίρρησι ὅτι τὸ κείμενο εἶναι μυθικό, ἕνας ψεύτικος μῦθος, ποὺ φυσικὰ ὁ ἴδιος δὲν τὸν πιστεύει˙ δὲν ἔκρινε ὅμως ὅτι πρέπει νὰ τὸ εἰρωνεύεται καὶ μάλιστα ὅλη τὴν ὥρα, δὲν ἔδειχνε τέτοια κάψα, τέτοιο κόμπλεξ, ποὺ ἔδειχνε ὁ δικός σας, χωρὶς νὰ κάνῃ καὶ τίποτ̉ ἄλλο. τὸ ἔβλεπε τὸ κείμενο σὰν κείμενο ἁπλῶς, σὰν ἀντικείμενο ἐπιστήμης, κι ἔκανε ἐπιστήμη μὲ πολὺ μεράκι καὶ μὲ γνῶσι. δὲν μποροῦσε νὰ κάνῃ τὸ ἴδιο κι ὁ δικός σας ὁ ταλαίπωρος; καὶ γιατί ἀλήθεια ὁ δικός σας διάλεξε ὡς ἐπιστήμη του τὴν κατὰ τὴ γνώμη του ἄξια εἰρωνείας Κ. Διαθήκη, καὶ δὲν διάλεξε τὰ κείμενα ποὺ διδάσκει ὁ δικός μου; εἶχε τὰ κότσια νὰ κάνῃ τέτοια ἐπιλογή; ἢ διάλεξε τὴν περίπτωσι ὅπου μπορεῖ νὰ τὴ βγάζῃ μόνο μὲ εἰρωνεῖες καὶ μαγκιές; λοιπὸν ὁ καθηγητής σας δὲν εἶναι ἐπιστήμων˙ εἶναι μόνο ἕνας ἄνθρωπος ποὺ ἔβαλε σκοπὸ στὴ ζωή του νὰ διαβάλλῃ τὴ Βίβλο. νὰ τὸν χαίρεστε΄΄.
       Ἦταν καὶ οἱ τρεῖς τους σὰ βρεγμένες γάτες. μετὰ ἀπὸ μερικὲς ἡμέρες ἦταν καὶ οἱ τρεῖς ἐναντίον του. κι ἔλεγαν γι̉ αὐτὸν τρομερὰ πράγματα. ἦταν ἐξωργισμένοι ποὺ τὸν εἶχαν στὸ κεφάλι τους. χάρηκα, ὅταν τοὺς ἄκουσα νὰ τὸ λένε. ἔνιωσα νικητής˙ ὄχι τῶν φίλων μου, ἀλλὰ τοῦ ἀνθρώπου ποὺ παρίστανε τὸν ἐπιστήμονα, κι ἀκόμη ζῇ καὶ τὸν παριστάνει. ἐκεῖνος πήγαινε νὰ κλονίσῃ καὶ νὰ φθείρῃ τὴν πίστι τους στὴ Βίβλο, κι ἐγὼ τὸν πρόλαβα καὶ κλόνισα τὴν πίστι τους σ̉ ἐκεῖνον˙ στὸν ἄνθρωπο ποὺ τὄχει αὐτὸ σκοπὸ τῆς ζωῆς του.
       Τρία πράγματα μόνο παρέλειψα τότε νὰ τοὺς πῶ˙ τὰ δυὸ ἐπειδὴ δὲν τὰ ἤξερα, ἢ δὲν ὑπῆρχαν τότε, τὸ τρίτο ἐπειδὴ ἀπὸ νεανικὴ ἀπειρία δὲν μποροῦσα νὰ τὸ σκεφτῶ. ἤμουν, εἶπα, μόλις 19 ἐτῶν, χωρὶς πολλὲς γνώσεις, χωρὶς πεῖρα. γι̉ αὐτὸ ἔγραψα αὐτὸ τὸ ἄρθρο˙ γιὰ νὰ τὰ συμπληρώσω τώρα.
       1. Τὸ 1981 στὶς ἀγγλικὲς φυλακὲς 16 Ἰρλανδοὶ ἀπεργοὶ πείνας ἔμειναν τελείως ἄσιτοι περισσότερες ἀπὸ 40 μέρες, μέχρι ποὺ ἄλλοι πέθαναν κι ἄλλοι ἔφαγαν κι ἐπέζησαν. ἔφτασαν μέχρι 73 ἡμέρες. οἱ γιατροί, ποὺ τοὺς παρακολουθοῦσαν, ἀνακοίνωσαν ὅτι ὅλοι τους μέχρι τὶς 50 - 55 μέρες ἦταν ὑγιεῖς, ἀλλὰ μετὰ τὶς 55 πάθαιναν τέτοιες βλάβες, πού, κι ἂν ἔτρωγαν κι ἐπιζοῦσαν, ἐκεῖνες θὰ τοὺς ἔμεναν γιὰ πάντα ἀθεράπευτες. καὶ κυρίως ἔχαναν τὴν ὅρασί τους. στὰ πρωτοσέλιδα ὅλων τῶν ἐφημερίδων τῆς ὑφηλίου παρακολουθούσαμε ὅλη ἡ ἀνθρωπότης τὰ γινόμενα μὲ κομμένη τὴν ἀνάσα ἀπὸ 1 Μαρτίου μέχρι 3 Ὀκτωβρίου τοῦ 1981˙ τόσο διήρκεσαν. γιὰ τοὺς ἀνθρώπους ἐκείνους ἔγιναν δηλώσεις κυβερνήσεων, βουλευτηρίων, κι ἐπισήμων, καὶ διαδηλώσεις λαῶν. ἀναστατώθηκε ὅλη ἡ γῆ. ἤμουν τότε 40 ἐτῶν. οἱ 10 ἀπεργοὶ πέθαναν, ἐνῷ οἱ 6, ποὺ πείσθηκαν μετὰ τὴν τεσσαρακοστὴ μέρα νὰ σταματήσουν τὴν ἀσιτία, ἐπέζησαν, καὶ εἶναι σήμερα περίπου 50 ἐτῶν. σημείωσα ἰδιαίτερα ὅτι ὅλη ἡ ἀνθρωπότης διαπίστωσε μὲ τὸν πιὸ ἐπίσημο καὶ δημοσίως καταγραμμένο τρόπο ὅτι ὁ ἄνθρωπος, κάποιοι ἄνθρωποι, χωρὶς κίνδυνο τῆς ζωῆς του μπορεῖ νὰ μείνῃ ἄσιτος πάνω ἀπὸ 40 μέρες, μὲ κίνδυνο δὲ καὶ ἀπώλεια τῆς ζωῆς του μέχρι 73 ἡμέρες. στὴ σημερινὴ ἐποχὴ τῆς καλοζωΐας. στὴν προϊστορικὴ καὶ ἱστορικὴ ἀρχαιότητα τῶν σκληραγωγημένων ἀσφαλῶς ἄντεχε πολὺ περισσότερο. δίνω κατάλογο τῶν Ἰρλανδῶν ἀπεργῶν πείνας μὲ τὰ ὀνόματά τους, τὴν ἡλικία τους, καὶ τὸν ἀριθμὸ τῶν ἡμερῶν τῆς ἀσιτίας των, ἀντλώντας τον ἀπὸ τὴ μνήμη μου, κι ἀπὸ τὰ πρωτοσέλιδα τῶν ἑλληνικῶν ἐφημερίδων τοῦ ἑφταμήνου ἐκείνου, κι ἀπὸ τὸ ΄΄Ἱστορικὸ Λεύκωμα τοῦ 1981΄΄ τῆς ἐφημερίδος ΄΄Καθημερινή΄΄ (σελ. 18˙ 51 - 59).
 
 
α/α
ὀνοματεπώνυμο
ἡλικία
ἡμέρες
ἀσιτίας
1
Ῥόμπερτ Σὰντς (1 Μαρτίου - 5 Μαΐου 1981)
27
66
2
Φράνσις Χιοὺζ
25
59
3
Πάτσι Ο’ Χάρα
26
61
4
Ῥέιμοντ Μακ Κρὶς
24
61
5
Τζόζεφ Μακ Ντόνελ
30
61
6
Μάρτιν Χάρσον
24
46
7
Κέβιν Λίντς
25
71
8
Κίραν Ντόχερτι
25
73
9
Τόμας Μακ Ἄιλγουι
23
62
10
Μάικλ Ντέβιν
27
60
11-16
ἓξ διακόψαντες μετὰ τὴν 40η ἡμέρα κι ἐπιζήσαντες
24 - 30
40⁺
 
       Ἄλλοι τόσοι καὶ μὲ τόσες πάλι ἡμέρες ἀπόλυτης ἀσιτίας ὁ καθένας πέθαναν μετὰ 15 χρόνια. στὰ τέλη Ἰουλίου τοῦ 1996, στὶς τουρκικὲς φυλακές, ἔκαναν ἀπεργία πείνης πάνω ἀπὸ 30 Κοῦρδοι πολιτικοὶ κρατούμενοι. ἀπ̉ αὐτοὺς 12 πέθαναν καὶ 18, ὅταν στὶς 30 - 7 - 1996 δημοσιευόταν ἡ σχετικὴ εἴδησι στὸν κόσμο, νοσηλεύονταν μὲ ἀνήκεστη καὶ μὴ ἀναστρέψιμη βλάβη τῆς ὑγείας των, ἐπειδὴ καὶ οἱ 30 εἶχαν περάσει τὶς 60 ἡμέρες ἀπόλυτης ἀσιτίας. ἓξ ἡμέρες πιὸ μπροστά, στὶς 24 - 7 - 1996, εἶχε δημοσιευτῆ ἡ εἴδησι ὅτι ἕνας ἀπὸ τοὺς 12 παραπάνω, ὁ Κοῦρδος Ἰλεγκὶν Ὀσκεζίν, πέθανε τὴν προηγουμένη τῆς ἡμέρας ἐκείνης, δηλαδὴ στὶς 23 - 7 - 1996, ἀφοῦ συμπλήρωσε 66 ἡμέρες ἀπόλυτης ἀσιτίας. ὁ ἴδιος ἄκουσα τὶς εἰδήσεις ἀπὸ τὸ ῥαδιοφωνικὸ σταθμὸ ΄΄Ἀντένα΄΄ Θεσσαλονίκης στὶς 24 καὶ 30 Ἰουλίου 1996, στὶς 8.30΄ τὸ πρωΐ, καὶ μέχρι τὸ μεσημέρι τῶν ἴδιων ἡμερῶν τὶς διάβασα καὶ σὲ πολλὲς ἡμερήσιες ἐφημερίδες. οἱ εἰδήσεις αὐτὲς ἀκούστηκαν καὶ διαβάστηκαν σ̉ ὅλη τὴ γῆ καὶ συγκλόνισαν τὸ καλοκαίρι ἐκεῖνο ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα.
       Ἀγγλία καὶ Τουρκία λοιπὸν μᾶς προσέφεραν μιὰ ἀναντίρρητη ἐπαλήθευσι τῶν βιβλικῶν τεσσαρακονθημέρων νηστειῶν τοῦ Μωϋσέως, τοῦ Ἠλία, καὶ τοῦ Χριστοῦ.
       2. Κατὰ τὴν εἰκοσαετία 1981 - 2000 συνέλεξα ἀποκόμματα ἐφημερίδων μὲ εἰδησεογραφικὸ καὶ μάλιστα καὶ φωτογραφικὸ ῥεπορτὰζ γιὰ φάλαινες, καὶ κυρίως γιὰ γαλάζιες φάλαινες, τὶς μεγαλείτερες ποὺ ὑπάρχουν καὶ ὑπῆρξαν ποτὲ πάνω στὴ γῆ, οἱ ὁποῖες ἐξώκειλαν κι ἔπεσαν σ̉ ἑλληνικὲς παραλίες τόσο τοῦ Αἰγαίου ὅσο καὶ τοῦ Ἰονίου πελάγους. καὶ στὸ τέλος ἕνα ἐπιστημονικὸ ῥεπορτὰζ σὲ ΄΄σαλόνι΄΄ μεγάλης ἐφημερίδος γιὰ τὸ ὅτι οἱ περιοχὲς Βορείων Σποράδων, Κυκλάδων, Σάμου, Δωδεκανήσων, καὶ ὁ περίγυρος τῆς Κρήτης μέχρι τὰ Κύθηρα ὁλόκληρος εἶναι ἡ κοιτίδα τῶν φαλαινῶν τοῦ Ἀτλαντικοῦ ὠκεανοῦ ἢ καὶ ὅλης τῆς γῆς. τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ὅπως ἡ Θάλασσα τῶν Σαργασῶν κοντὰ στὴν Ἀμερική, ποὺ εἶναι τὸ μοναδικὸ μέρος τῆς γῆς, ὅπου πηγαίνουν ἅπαξ μόνο στὴ ζωή τους καὶ γεννοῦν τὰ χέλια τῆς γῆς. οἱ φάλαινες, γιὰ νὰ ἔχουν τὰ μικρά τους προστατευμένα, δὲν γεννοῦν στοὺς βαθεῖς καὶ ἀχανεῖς ὠκεανούς, ἀλλ̉ ἔρχονται καὶ γεννοῦν στὸ ἀβαθὲς Αἰγαῖο μὲ τὰ μεταξὺ τῶν νήσων στενά. κι ὅταν τὰ μικρά τους μεγαλώσουν, τότε ἀνοίγονται πάλι στοὺς ὠκεανοὺς μαζὶ μ̉ ἐκεῖνα. τὸ δὲ μέρος αὐτὸ εἶναι ἀκριβῶς ἀπέναντι ἀπὸ τὴν Παλαιστίνη, στὴν περιοχὴ ἀκριβῶς ποὺ ῥίχτηκε καὶ καταπόθηκε ὁ Ἰωνᾶς.
       Δίνω τὸ ἡμερολόγιο ἐμφανίσεως φαλαινῶν στὶς ἑλληνικὲς θάλασσες ἢ παραλίες, στὶς ὁποῖες ἐξώκειλαν, ὅπως προκύπτει ἀπὸ τὰ δημοσιεύματα τῶν ἐφημερίδων ποὺ ἀρχειοθέτησα˙ εἶναι τὸ ἀκόλουθο.
 
ἡμερομηνία
τόπος
ἐφημερίδα ἢ τηλεόρασι
12 - 10 - 1948
Παλαιὸ Φάληρο
Καθημερινὴ 12 - 10 - 1997
12 - 8 - 1981
Λῆμνος
Θεσσαλονίκη
19 - 3 - 1982
Ῥόδος
Μακεδονία
10 - 7 - 1990
Ἰόνιον
Ἐλεύθερος Τύπος
20 - 5 - 1992
Σαντορίνη
Ἐλεύθερος Τύπος
25 - 5 - 1992
Κύνθος
Ἐλεύθερος Τύπος
27 - 5 - 1992
Κύνθος
Ἐλεύθερος Τύπος
15 - 5 - 1993
Κεφαλληνία
Καθημερινὴ
26 - 5 - 1994
Ἱσπανία καὶ Μαγιόρκα
ΑΝΤΕΝΑ Τ.V. (δελτίο 2.30 μ.μ.)
28 - 7 - 1995
Νάξος
Μακεδονία
28 -11 -1995
Εὐβοϊκὸς κόλπος
Μακεδονία
29 - 8 - 1997
Παγασητικὸς κόλπος
Ἀδέσμευτος Τύπος
29 -12 -1997
Καβάλα
Ἀδέσμ. Τύπος - Ἀγγελιοφόρος
18 - 1 - 1999
Παλαιὸ Φάληρο
Τὰ Νέα
9 - 7 - 1999
Καβάλα - Στρυμονικὸς
(ἀπόκομμα ἀπαρασήμαντο)
 
καὶ στὶς 23 - 7 - 1999 στὴν ἐφημερίδα ΄΄Τὰ Νέα΄΄ δημοσιεύτηκε τὸ ῥεπορτάζ, ποὺ μνημόνευσα, ὅπου λέγεται ὅτι στὴν Ἑλλάδα συναντῶνται 14 εἴδη φαλαινῶν, ἀπὸ τὰ ὁποῖα συχνότερα συναντῶνται τὰ 10, ἤτοι Γαλάζια φάλαινα, Φυσητήρ, Ὄρκα, Ψευδόρκα, Ζιφιός, Φαλιανός, Γράμπος, Ῥυγχοφάλαινα, Ῥαμφοφάλαινα, Πετροφάλαινα.
       3. Καὶ τὸ τρίτο, ποὺ δὲν μποροῦσα τότε τόσο νέος νὰ τὸ σκεφτῶ καὶ νὰ τὸ πῶ στοὺς φίλους μου, εἶναι τὸ ἑξῆς. ἔπρεπε νὰ τοὺς ῥωτήσω˙ ΄΄Ὁ καθηγητής μου ὁ φιλόλογος κάνει τὴ δουλειά του μὲ ζῆλο, καὶ πληρώνεται. ὁ δικός σας γιατί καταδέχεται καὶ πληρώνεται γιὰ κάτι ποὺ δὲν πιστεύει, δὲν ἀγαπάει, καὶ τὸ ἀπεχθάνεται; γιατί καταδέχεται καὶ διατρέφεται ἀπ̉ αὐτὸ ποὺ εἰρωνεύεται καὶ διαβάλλει; ἀπὸ ἀρχοντιά; ἀπὸ ἀξιοπρέπεια; ἢ ἀπὸ εὐγνωμοσύνη;΄΄.
       Νὰ σᾶς πῶ τώρα καὶ γιατί, παρ̉ ὅλο ποὺ ἀπεχθάνεται τὴ θεολογία τόσο πολὺ καὶ τόσο κομπλεξικά, ἐν τούτοις σπούδασε θεολογία καὶ ὄχι φιλολογία. ἐπειδὴ ἔδωσε εἰσαγωγικὲς ἐξετάσεις στὴ φιλολογία τρεῖς φορές, καὶ δὲν πέτυχε. τὴν τρίτη φορὰ ὅμως εἶχε δώσει καὶ στὴ θεολογία, καὶ πέτυχε σ̉ αὐτή˙ στὰ τέλη τῆς δεκαετίας τοῦ 1930 μάλιστα, ὅταν ἡ εἰσαγωγὴ στὸ πανεπιστήμιο ἦταν πολὺ εὔκολη.
 
Μελέτες 4 (2008)